İkinci el araç alırken dikkat edilmesi gereken hususlar
İkinci el otomobil almak isteyenlerin, gerek otomobilin genel durumu ve gerekse alım satım süreci ile ilgili bazı hususlara dikkat göstermeleri, hukuki veya teknik olarak sorun yaşamamaları yönünden önem taşımaktadır.
İkinci el araç almayı planlayanların akıllarına takılan soru işaretlerinden bazıları şunlardır; ikinci el araba alırken dikkat edilmesi gereken hususlar, araba alırken hangi özelliklere dikkat edilmeli, ikinci el araba alırken motor kontrolü nasıl yapılır, 2 el araba alırken kaç km olmalı, araba alırken noterde nelere dikkat etmeli, 2. el araba alırken yapılacak işlemler nelerdir.
İkinci el otomobil alım-satım süreci
İkinci el otomobil alım satım işlemleri TC. tarafından yetkilendirilmiş noterler tarafından yapılmaktadır. Alıcı ve satıcı anlaştığı taktirde, herhangi bir notere aşağıdaki evraklarla birlikte giderek satışı gerçekleştirebilirler;
1- İlgili araç ruhsatı
2- Alıcı Kimliği ya da T.C Kimlik numarası bulunan Ehliyet
3- Satıcı Kimliği ya da T.C Kimlik numarası bulunan Ehliyet
4- Satış, vekalet ile olacak ise vekaletin aslı ve vekilin kimliği ya da T.C Kimlik numarası bulunan Ehliyet noter satış bedeli 2017 yılı için Plaka Değişikliği istenmez ise, Plaka Değişikliği istenecek
Aşağıdaki durumlardan en az biri araç üzerinde var ise satış gerçekleştirilemez!
1- Mtv Borcu
2- Trafik Cezası
3- HGS BORCU
4- OGS BORCU
5- Araç Fenni Muayenesi
6- Banka Hacizi veya Rehini
7- Araç Üzerinde Hak Mahrumiyeti Haciz
İkinci el araç alırken belgelerin kontrolü
Almayı düşündüğünüz aracın ruhsat, garanti belgesi, vergi makbuzları vb. belgeli çok dikkatli ve titizlikle inceleyerek her şeyin düzenli olup olmadığına bakın. Aracın temiz kağıdını isteyerek eski sahibine ait olabilecek her türlü vergi borcu, trafik cezası, OGS cezası vs. olmadığını mutlaka kontrol ediniz. Otomobilin çalıntı olup olmadığını anlamak için motor ve şase numaralarını, ruhsattaki motor ve şase numaraları ile karşılaştırın.
İkinci el araç için yapılabilecek dış kontroller
Almayı düşündüğünüz araca bakmak için gündüz saatlerini tercih etmenizde yarar var. Hatta yağmursuz bir hava işinizi daha da kolaylaştırır. Deneme sürüşünü mümkünse 20-50 kilometre hızla bir duvar boyunca yapmanız çeşitli ipuçları yakalamanızı sağlayabilir. Duvardan yankılanan ses alışılmamış gürültüleri duymanıza yardımcı olacaktır. Eğer bir aracınız varsa şimdiden kendi arabanızla test edip kulağınızı eğitebilirsiniz. Kaportanın içindeki ve dışındaki boyaların aynı olup olmadığını kontrol edin. Kaportanın üzerinde darbe izleri, pas olup olmadığına bakın. Yanınıza mıknatıs alın. Otomobilin köşelerine ve tavanına) yapıştırın; mıknatısın değişik çekim gücü gösteriyorsa, bu boyanın altında macun tabakası olduğunu gösterir. Amortisörleri kontrol etmek için otomobilin dört köşesine gidip yukarıdan aşağıya sallamaya çalışın ve bırakın. Sağlıklı bir süspansiyon (amortisörler) ise 1-2 kez yukarı aşağıya hareket ettikten sonra duracaktır.
İkinci el araç için yapılabilecek iç kontroller
Motor çalışmazken motora ve kablo demetlerine dikkatlice bakın yağ sızıntılarını ve sonradan bantlanmış kabloları tespit etmeye çalışın, bunlar varsa gelişigüzel yapılmış onarımları gösterecektir. Motorun durumunu yağ çubuğunun ucundaki yağdan da kontrol edebilirsiniz. Yağı parmaklarınızın arasında ezip içinde çok küçük metal parçalar olup olmadığını hissetmeye çalışın; eğer metal parçalar hissederseniz motorun durumu sağlıklı değildir. Motoru çalıştırdığınızda egzoz dumanının rengini kontrol edin. Mavi renkli gaz motorun yağ yaktığını, siyah renkli duman motorun gereğinden fazla yakıt tükettiğini, yoğun beyaz duman silindirlere su karıştığını gösterir.
Satın alacağım aracın ruhsatının (araç tescil ve trafik belgesinin) sahte olup olmadığını nasıl anlarım ?
Bir aracın change olup olmadığını anlaşılabilmesi için, aracın tescil ve trafik belgesi üzerinde bulunan motor ve şase numaraları ile araç üzerinde bulunan motor ve şase numaralarının karşılaştırılması gerekmektedir. Araç üzerindeki motor ve şase numarası ile tescil belgesi üzerindeki numaraların bire bir aynı olması gerekmekle birlikte, araçtaki numaralarda kazıntı, silinti, tahrifat, kaynak izi v.b. görünmesi halinde change olma ihtimali bulunduğundan, motor ve şase numaralarının teknik elemanlar (makine mühendisleri odası, TSE, Üniversitelerin Makine Bölümleri v.b.) tarafından incelettirilmesi uygun olacaktır.
Aracımı bir başkasına, noter satışı olmadan sattım, ancak şimdi şahsı ve arabayı bulamıyorum, ne yapabilirim ?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na bağlı Yönetmeli’ğin 36. maddesine göre, satış ve devirlerin noterlerce yapılması zorunludur. Bunun dışında yapılan her türlü satış ve devirler geçersizdir. Noter satış senedi olmadan itimada dayalı olarak satışı yapılan araçlarla ilgili olarak yukarıda belirtilen Yönetmelik hükmü gereğince Genel Müdürlüğümüz’ce yapılacak bir işlem bulunmayıp, bu şekilde araç satan kişilerin mağduriyetlerinin giderilebilmesi için ilgili hukuk mahkemelerine müracaat etmeleri gerekmektedir.
Eski aracımın şuan kime ait olduğunu öğrenebilir miyim ?
Araç sahiplerine ait kimlik bilgilerinin kişiye özel bilgi niteliğinde olması nedeniyle, bu konuda internet ortamından bilgi verilmemektedir. Araç üzerinde bir hak iddianız olması halinde, kanuni mercilere müracaat ederek bilgi edinebilirsiniz.
Aracımın change olup olmadığını nasıl öğrenirim ?
Bir aracın change olup olmadığının anlaşılabilmesi için, aracın tescil ve trafik belgesi üzerinde bulunan motor ve şase numaraları ile araç üzerinde bulunan motor ve şase numaralarının karşılaştırılması gerekmektedir. Araç üzerindeki motor ve şase numarası ile tescil belgesi üzerindeki numaraların bire bir aynı olması gerekmekle birlikte, araçtaki numaralarda kazıntı, silinti, tahrifat, kaynak izi vb. görünmesi halinde change olma ihtimali bulunduğundan, motor ve şase numaralarının teknik elemanlar (makine mühendisleri odası, karayolları muayene istasyonu) tarafından incelettirilmesi uygun olacaktır.
Satın almak istediğim aracın hukuki bir problemi bulunup bulunmadığını nasıl öğrenebilirim ?
Satın alınmak istenilen araç kayıtlarındaki hak mahrumiyeti bilgileri ile diğer satışa engel hukuki durumlar noter satışı sırasında noter vasıtasıyla öğrenilmektedir.
Plakası bilinen aracın herhangi bir trafik kazasına karışıp karışmadığı hakkında nasıl bilgi edinebilirim ?
Ölüm veya yaralanma ile oluşan trafik kaza bilgileri Emniyet Genel Müdürlüğümüzce kayıt altına alınmakta, yalnız maddi hasarla sonuçlanan kazalar konusunda ise her hangi bir kayıt tutulmamaktadır. Bu kapsamdaki bilgiler kişiye özel nitelikte olduğundan elektronik ortamda veya dilekçeli olarak bilgi temini mümkün değildir. Ancak aracı satın almak üzere trafik kazası durumunu tespit etmek istemeniz halinde, aracın teknik incelemesini yaptırmak suretiyle sonuca ulaşmanız uygun olacaktır.
Yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazaları konusunda bilgi temin edilip edilmeyeceği konusunda ise Sigorta Bilgi Merkezine( TRAMER) müracaat etmeniz uygun olacaktır.
2. el araç alım satımlarında dikkat edilmesi gerekenler
Yükselen döviz kurlarına da bağlı olarak sıfır km otomobil fiyatlarında son dönemde gerçekleşen artış nedeniyle ikinci el otomobile yönelen vatandaşların, araç alım satımlarını, kasko bedelleri üzerinden değil de noter sözleşmelerinde anlaşılan değere göre yapmaları gerektiği bildirildi. Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu, son zamanlarda ikinci el otomobil satışlarının arttığını, ancak bu alım satımlardan dolayı bazı vatandaşların mağdur duruma düştüğünü belirtti. Her işlem kanuna uygun olarak yapılıyormuş gibi gösterilse de aracını satan kişilerin farkında olmadan dolandırıcıların eline düşebileceğini dile getiren Ağaoğlu, otomobilini satanların birkaç ay sonra para ödemek zorunda kalabileceğini vurguladı. Noter satış sözleşmelerindeki kasko bedellerinin Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği tarafından taşıtın cinsi, markası, modeli, tipi, imal yılı gibi hususlar göz önünde bulundurularak tespit edildiğini anımsatan Ağaoğlu, “İkinci el araç satışlarında Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği tarafından belirlenen bedel, o nakil vasıtasının alım, satım vergisine esas alınacak matrahtır. Oysa satışı yapılan her aracın bedelini kendi koşulları içinde değerlendirmek gerekmektedir. Aracın fiyatı günümüz koşullarında daha önce kaza geçirip geçirmediği, araçta montaj hatası olup olmadığı, araçla kaç kilometre yol alındığı, satıcının nakit ihtiyacı, piyasa koşulları gibi hususlarla belirlenmektedir” ifadelerini kullandı.
Özellikle noter satış sözleşmelerine vatandaşlara sorulmadan anlaşılan miktar değil de kasko bedelinin yazıldığını aktaran Ağaoğlu, “İkinci el araç alan veya satan vatandaşların çoğu bu konuda bilgi sahibi değil. Bu konuda noterlerde de bilgi verilmiyor. Daha sonra oluşan uyuşmazlık durumunda konu mahkemeye taşındığında ve dava açıldığında resmi evrak niteliğinde olan noter satış sözleşmesi dikkate alınıp bu rakam üzerinden değerlendirme yapabiliyor” dedi.
Aydın Ağaoğlu, ikinci el araç alan veya satan kişilerin çok dikkatli olması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti: “Örneğin piyasa değeri 40.000 TL olan aracınızı nakde ihtiyacınız olduğu için 35.000 TL’ye sattınız. Aracın kasko bedeli ise 45.000 TL çıktı ve noter satış sözleşmesine de bu rakam yazıldı. Satış yapıldıktan bir süre sonra alan kişi, araçta kusur olduğunu iddia ederek size dava açtı. Eğer karşınızdaki kişi art niyetliyse mahkemede ‘Ben bu aracı 45.000 TL’ye aldım. Ben alırken aracın kazalı olduğu söylenmedi. Daha sonra araştırdığımda aracın kazalı olduğunu öğrendim. Mağdur oldum ve zararımın giderilmesini istiyorum’ diyebilir. Bu durumda aracı satan kişi, satış esnasında kendisine ödenen parayı veya satış rakamını ispat edemezse mahkeme, noter satış sözleşmesindeki rakamı dikkate alıp ona göre karar verebilir. Satıcı zaten ucuza sattığı aracının üzerine bir miktar karşı tarafa para ödemek zorunda kalabilir.”
Ağaoğlu, sonradan mağduriyet yaşanmaması için kasko değeri üzerinden vergisi ödense bile noter satış sözleşmelerine tahsil edilen bedelin yazdırılması gerektiğini vurgulayarak, “Satışlarda parayı elden vermek yerine daha sonra ne kadar ödendiğini ispatlayabilmek için karşı tarafın banka hesabına yatırılmalı. Ayrıca noter sözleşmesinin haricinde alıcı ve satıcı arasında ikinci bir sözleşme yapılması ve bu sözleşmeye araçların kilometre, plaka, şasi numarası ve hasar bilgilerinin yazılarak alan ve satan kişinin imzalayıp bir nüshasını saklanması iyi olur. Tarafların elinde yazılı belge bulunması hukuki durumlarda kişinin elini güçlendirecektir” dedi.
Hangi otomobil markası hangi ülkenin
Araç trafik tescil işlemlerinde yeni dönem
SUV Crossover farkı
Otomobil tavsiyesi
İkinci el araç alım satımında yeni dönem