Engelli bireylerin ÖTV muafiyeti hakkını belirleyen en önemli unsur, Engelli Sağlık Kurulu raporunda belirtilen engel oranıdır. 2018’de yürürlüğe giren yeni yasaya göre engel oranı %90 ve üzeri olan bireyler ÖTV’den muaf olarak bir otomobil sahibi olabilirler. Bu bireylerin araç kullanmasının mümkün olmadığı durumlarda, 3. dereceye kadar yakınları da B sınıfı bir ehliyet sahibi olmak kaydıyla, engelli bireye ait bu araçları kullanabilmektedirler.
Tüm vücut fonksiyon kaybı oranı %90 ve üzeri engel sahibi bireylerin raporlarında, araç kullanmalarına engel bir durumlarının olmadığının belirtilmesi ve H sınıfı ehliyet sahibi olmaları kaydıyla, kendilerinin de bu araçları kullanmaları mümkündür. Raporda belirtilen ortopedik engel oranı %40 ve üzerinde olan engelli bireylerin bu istisnadan faydalanabilmesi için; kişinin engeline özel aksam ile hazırlanmış aracını kendisinin kullanmasına engel bir durumun olmadığı açıkça belirtilmiş olmalıdır. Ancak bu koşulla ÖTV muafiyetinden faydalanarak araç sahibi olabilir ve bu araçları kendileri kullanılabilirler.
ÖTV muafiyetine uygun araçlar
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 31.12.2018 tarihinde, 30642 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nde, 1.1.2019 tarihi itibariyle Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)’den muaf şekilde satın alınacak olan otomobillerin motor silindir hacmine bakılmaksızın, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve diğer her türlü vergiler dahil bedellerinin 247.400 TL’nin altında olması gerekmektedir.
ÖTV istisnasından yararlanmak için belirlenmiş bir süre var mıdır?
İstisnadan ilk seferde yararlanabilmek için belirlenmiş bir süre yoktur. Ancak, istisnadan yararlanarak adlarına bir araç tescil edilenlerin, ilk araç alımından itibaren 5 yıl süresince ÖTV ödemeden araç satın almaları veya ithal etmeleri mümkün değildir.
ÖTV istisnalarından faydalanarak araç sahibi olmak için sağlık raporundaki engel oranı ne olmalıdır?
ÖTV muafiyetinden yararlanmak için tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık raporunda engel oranı %90 ve üzeri, ÖTV indirimden faydalanmak için ise en az %40 olmalıdır. Ayrıca “ağır engelli” ya da “sürücü belgesi alabilir” ifadelerinin yer alması gerekmektedir.
Engelli yakınlarına ÖTV indirimi mevcut mudur?
ÖTV muafiyeti yalnızca engelli bireyin şahsına tanınmış bir haktır. Bu istisnadan yararlanmak isteyen kişilerin aracı mutlaka kendi üzerlerine almaları gerekmektedir.
ÖTV istisnasından faydalanarak hangi araçları satın alabilirim?
Tüm binek otomobil modellerinde motor silindir hacmine bakılmaksızın, hesaplanması gereken Özel Tüketim Vergisi ve diğer her türlü vergiler dâhil bedelin 247.400 TL’nin altında olması gerekmektedir.*
* 2019 yılında malul veya engellilerin taşıt alımlarında istisna hakkında ÖTV(II) sayılı liste uygulama genel tebliğinde değişiklik (5 seri no’lu) tebliğ esas alınmıştır.
Engelli kişi adına alınan araçları kimler kullanabilir?
Tam teşekküllü devlet hastanesinden verilmiş %90 ve üzeri engelli raporu olan kişi adına alınan aracı üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılabilir. Araç sahibi kendisi dışında 3 ismi daha araç ruhsatına işletebilir ve yalnızca bu isimler tarafından aracın kullanılmasına izin verilir. Ruhsatta ismi geçmeyen kişilerin; hastalık, doğum ve benzer acil durumlar dışında aracı kullanması durumunda ise aracın bağlanması ve ağır para cezaları ile karşılaşılması muhtemeldir.
%90’ın altında rapor derecesi bulunan araç sahiplerinde ise; araçta özel donanım varsa ve/fakat bu özel donanım takılırken aracın orijinal/teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmamışsa, yani özel donanım ilaveten takılmışsa; araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir.
Deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu aracın kullanılamaz hale gelmesi, pert olması durumunda yeni bir araç almak için ÖTV istisnası nasıl işler?
İstisnadan yararlanılarak ilk satın alınan aracın, deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle hurdaya ayrılması halinde, bu aracın ilk satın alma tarihinden itibaren beş yıl geçmemiş olsa dahi aynı koşullarla bir başka aracın ilk satın almasında da ÖTV istisnasından yararlanılabilecektir.
Engelli kişiye ait olan araç 5 yıl sonra, engelli olmayan bir başka kişiye ÖTV ödemeksizin satılabilir mi?
Evet, 5 yıldan fazla kullanımının ardından hiçbir ÖTV ödemesi olmaksızın araç satışı gerçekleştirilebilir. ÖTV Kanunu’nun 7/2’nci maddesinde “düzenlenen istisnadan yararlanan malul ve engellilerin bu kapsamda iktisap ettikleri araçları 5 yıldan fazla kullanarak bir başkasına satması durumunda, aracı alan kişi tarafından ÖTV ödenmeyecektir” ifadesi yer almaktadır.
Engelli araç sahibinin vefat etmesi durumunda ÖTV istisnasından yararlanılarak satın alınmış aracın veraset yoluyla intikalinde ÖTV alınır mı?
ÖTV Kanunu’na göre, ilk satın alınmasında istisna uygulanan kayıt ve tescile tabi taşıtların, veraset yoluyla intikallerinde ÖTV aranmaz. Dolayısıyla, taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar adına kayıt ve tescil edilmesi halinde, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmaz. Ancak, muristen mirasçılara sadece bir taşıtın intikal etmiş olması, başka bir mal ve/veya hakkın intikal etmemiş olması halinde, taşıtın miras hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesi, devralan mirasçı açısından (kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilmez.
Muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal ve/veya hakkın da bulunması halinde ise diğer mirasçıların, lehine taşıt üzerindeki mülkiyet hakkından ivazsız olarak feragatini gösteren belgenin ibrazı şartıyla istisnadan yararlanılmış olan taşıtın lehine feragat edilen mirasçıya intikali, “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilir. Bununla birlikte, terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların değerinin taşıtın değeri ile mütenasip olması gerekmektedir.
Engellilere ait özel tertibatlı araçlarda MTV istisnası var mıdır?
Engellilik dereceleri %90 ve daha fazla olan malul ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtları ile diğer malul ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtları Motorlu Taşıtlar Vergisi’nden istisna edilmiştir.
Sağlık raporunda belirtilen engellilik derecesi %90’dan az olanlar MTV istisnası uygulamasından yararlanabilirler mi?
İstisnadan faydalanabilmek için aşağıdaki belgelerin vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir;
– Tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık raporu,
– Kendi adına kayıt ve tescilli olan aracın engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olduğunu belirten Motorlu Araç Tescil Belgesi’nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği,
-Teknik Belge ve Proje Raporu’nun aslı veya noter onaylı örneği,
– Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu.
– İstisnadan yararlanmak için, Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu ile gerekli olan diğer belgeler ilgili vergi dairesine ibraz edilmelidir.
Otomatik vitesli araçlarda MTV istisnası uygulaması değişkenlik gösterir mi?
Sağlık raporunda sadece sol alt ayak veya bacakta engeli olduğu belirtilen malul ve engellilerin otomatik vitesli taşıtlarının başkaca özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın, kendi adına kayıt ve tescil edildiği tarihten itibaren Motorlu Taşıtlar Vergisi’nden istisna olur.
Engelli araç sahiplerinin özellikle bilmesi gereken avantajlar ve diğer bilgiler nelerdir?
-İSPARK gibi belediyelere ait park alanlarından ücretsiz olarak faydalanılabilirsiniz,
-Birçok alışveriş merkezinde engelli araçları için özel olarak ayrılmış, ücretsiz otopark alanları yer almaktadır,
-Engelli kişiye ait araçların ödünç verilmesi kesinlikle mümkün değildir, bir engelli aracının 5 yıl içinde satılması durumunda ÖTV istisnası hakkı kaybedilir ve ödenmesi gerekir. 5 yılını tamamladıktan sonra ise herhangi bir ÖTV ödemesi yapılmadan satılabilir.
Kaynak: Volkswagen
Otomobil Segmentleri
Otomobil Tavsiyesi
Yakıt Tüketimi
Trafik İşaretleri
En Çok Satan Otomobil Markaları