CVT şanzıman nedir?
CVT şanzıman, adını Sürekli Değişken Şanzıman anlamına gelen Continuously Variable Transmission teriminden alıyor. CVT şanzıman sistemini kısaca, sürücülerin devirlerine göre en uygun vites aralığında hareket etmesini sağlayan otomatik vites teknolojisi olarak tanımlayabiliriz.
Debriyaj ve geleneksel vites değiştirme ihtiyacını ortadan kaldıran CVT şanzıman yaygın olarak kullanılan ve otomobil üreticilerinin geliştirmeye devam ettiği bir teknoloji. Otomatik şanzıman sınıfına dahil olan tork konventörlü ve çift kavramalı şanzımanların aksine sınırlı sayıda dişli yerine sonsuz vites seçeneği sunarak çalışıyor.
CVT şanzıman nasıl çalışır?
Geleneksel aktarım sistemlerinin aksine vites veya bir dişli kutusuna sahip olmayan CVT şanzımanlar basit bir çalışma prensibine dayanıyor. En yüksek ve en düşük vitesler arasında hiçbir kayma olmadan sonsuz değişkenliğe izin veren bir kasnak sistemi üzerinde çalışıyor.
Klasik CVT şanzımanlar, iki kasnaktan ve üzerinde yer alan zincir ya da kayışdan meydana gelir. Kasnaklar, sürüş durumuna göre büyüyüp küçülebilir. Böylece vites aralığı belirlenmiş olur. Otomatik, yarı otomatik ya da düz vitese sahip otomobillerden farklı olarak CVT’nin belirli bir vitese çıkması ya da düşmesi gerekmez. Sabit dişli oranlı şanzımanlara sahip araçlardaki 1. ya da 2. vitesler bulunmaz. Bunun yerine CVT şanzıman, o an ihtiyaç duyulan vites oranına çıkar ya da düşer. Çoğu CVT şanzıman sistemi üç temel bileşenden oluşur. Bunlar; dayanıklı bir çelik zincir veya kauçuk kayış, tahrikli bir değişken girişli kasnak, tahrikli bir çıkış kasnağı.
CVT şanzıman kontrol ünitesi
Günümüzde gelişmiş teknolojilere sahip modern CVT şanzımanlar, bir elektronik kontrol ünitesi tarafından, sensörlerden gelen sinyaller değerlendirilerek yönetilir. Bu sayede CVT şanzımanın en iyi performansta ve en doğru şekilde çalışması sağlanır. Motor devri, gaz pedalı konumu, araç hızı, motor yükü vb. onlarca sensörden gelen sinyaller, elektronik kontrol ünitesindeki yazılıma göre değerlendirilip kullanılarak, vites kademesinin ayarlanması sağlanır.
CVT şanzımanın avantajları nelerdir?
Vites geçişi sırasında kaybedilen torku yeniden kazanmayı amaçlayan CVT şanzımanlar konfordan yakıt verimliliğine kadar birçok avantaj sunuyor:
- Optimum güç dağıtımı: CVT şanzıman mevcut devirde arabanın en doğru viteste çalışmasını sağlayarak güç dağılımını optimum düzeyde tutuyor. Otomatik ve manuel şanzımanların aksine motorun devri sabitken aracın hızlanmasına olanak tanıyor.
- Daha iyi yakıt ekonomisi: CVT şanzıman motor devrini doğru zamanda ve doğru miktarda ayarlayabildiği için geleneksel muadillerine göre yakıt sarfiyatını en aza indiriyor. Özellikle otoyolda sabit hızda seyrederken devir saatinde düşük sayıları görmek mümkün. Bu da yakıt verimliliği için önemli bir avantaj anlamına geliyor.
- Daha basit şanzıman yapısı: CVT şanzımanlar planet dişli setine sahip tipik bir şanzımana kıyasla daha az sayıda mekanik parçadan oluşuyor. Çark dişlilerinden yoksun olan CVT kutusu, birbirine zincirle bağlı sürekli değişken konik kasnaklardan oluşuyor. Bu mekanik basitlik işlerin yanlış gitme olasılığını da en aza indiriyor.
- Daha hafif: Kompakt tasarımıyla öne çıkan CVT şanzıman geleneksel rakiplerine göre daha hafif bir yapıya sahip. Bir otomobilin güç aktarım mekanizmasındaki ağırlığın azalması ise yakıt ekonomisinde önemli avantajlar oluşturuyor.
- Kesintisiz hızlanma: Dişli oranları sürekli olarak değiştiği için motorda üretilen tork minimum kayıpla tekerleklere aktarılıyor. Vites oranlarının kademesiz olarak ayarlandığı bu çalışma düzeninde vites geçişlerindeki şok en aza indirilerek yumuşak bir sürüş konforu elde ediliyor.
CVT şanzıman sistemi kullanan otomobil markaları ve modeller
CVT şanzıman kullanılan modeller arasında, Honda Jazz, Honda Civic, Nissan Micra, Subaru Forester, Subaru Impreza, Toyota Yaris, Toyota Corolla ve Toyota C-HR gibi araçlar bulunuyor. Bu araçların çalışma karakteristiği üretici, teknoloji ve yazılımla ilişkili olarak değişim gösteriyor.
Hangi Otomobil Markası Hangi Ülkenin
Güvenli Sürüş Teknikleri
Otomobil Segmentleri
Araç Bakımında Neler Değişir
Otomobil Tavsiyesi